Περιγραφή

Η πλατφόρμα ενημέρωσης και εκπαίδευσης αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο συγκέντρωσης υλικού που στόχο έχει να συνοδέψει τον νέο κανονισμό για τις ηλεκτρονικές Πληροφορίες Εμπορευματικών Μεταφορών κατά τα στάδια υιοθεσίας του από δημόσιους, κυβερνητικούς και ιδιωτικούς φορείς. Στόχος είναι η πλήρης ενημέρωση αλλά και η εκπαίδευση για τον νέο κανονισμό, σε επίπεδο νομοθετικό, διοικητικό και τεχνικό. Ως εκ τούτου, έχει χωριστεί σε διάφορα τμήματα (sections) προκειμένου να καταστεί αυτό εύκολο, και έχει γίνει ανάρτηση του περιεχομένου στο σχετικό τμήμα.

Η πλατφόρμα ενημέρωσης είναι προσβάσιμη προς όλους με χρήση ενός σύγχρονου φυλλομετρητή διαδικτύου (internet browser) και διατίθεται σε 2 γλώσσες: Αγγλικά και Ελληνικά.

Από την άλλη πλευρά, η πλατφόρμα εκπαίδευσης έχει ως στόχο την εύκολη και διαδραστική πρόσβαση σε περιεχόμενο σχετικό με τη διοικητική και τεχνική εκπαίδευση οργανισμών και φορέων με έμφαση στο νέο ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής (electronic Consignment Record - eCMR), όπως ορίζει ο κανονισμός του eFTI. Ως εκ τούτου, γίνεται χρήση κειμένου, εικόνων ή/και βίντεο για την κατανόηση του περιεχομένου. Στο τέλος (ή και πριν) της κάθε διδακτικής ενότητας δίνονται αξιολογήσεις στη μορφή διαδραστικού quiz ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής, για να ελέγχει ο χρήστης τις γνώσεις και την κατανόησή του.

Η πρόσβαση στην πλατφόρμα πραγματοποιείται μέσω διαδικτύου, με χρήση ενός απλού περιηγητή/φυλλομετρητή (browser) και ο χρήστης μπορεί εύκολα και γρήγορα να πλοηγείται σε όλο το περιεχόμενο. Ο εικαστικός σχεδιασμός της πλατφόρμας έχει πραγματοποιηθεί με γνώμονα την ευχρηστία και την προσβασιμότητα, έχοντας λάβει δειγματοληπτικά σχόλια από τελικούς χρήστες της πλατφόρμας. Προκειμένου να διασφαλίζεται η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στο σύνολο των προσφερόμενων υπηρεσιών και το περιεχόμενο της πλατφόρμας, η κατασκευή της είναι σε πλήρη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα προσβασιμότητας και ειδικότερα τις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού έκδοση 2.0 σε επίπεδο ΑA (Web Content Accessibility Guidelines - WCAG 2.0 level AA). Επιπρόσθετα, το υλικό που παρουσιάζεται μέσα από φορητές συσκευές ακολουθεί το πρότυπο της W3C Mobile Web Best Practices 1.0 (www.w3.org/TR/mobile-bp) προκειμένου να είναι προσβάσιμο από ΑμΕΑ. Η πλατφόρμα υποστηρίζει πρόσβαση με όλους τους τύπους συσκευών (Mobile, Tablet, Desktop PC), κάνοντας χρήση τεχνικών ανταποκρίσιμης σχεδίασης (responsive web design). Με αυτό τον τρόπο, η πλατφόρμα είναι πλήρως προσβάσιμη και λειτουργική από το μεγαλύτερο ποσοστό διαθέσιμων συσκευών. Μέσω αυτού, επιτυγχάνεται πολυκαναλικότητα.

Τομείς Οικονομίας

Αρχιτεκτονική – Φιλοξενία-Λύσεις που υιοθετούνται

Η αρχιτεκτονική της πλατφόρμας έχει σχεδιαστεί βάσει σύγχρονων πρακτικών υλοποίησης ενημερωτικών portal καθώς επίσης και πλατφορμών εκμάθησης.

Η πλατφόρμα αποτελείται από τα εξής διακριτά σημεία:

• Σύστημα προβολής περιεχομένου (Front-End)
• Σύστημα οργάνωσης περιεχομένου (Content Management System – CMS)
• Σύστημα οργάνωσης περιεχομένου εκμάθησης (Learning Management System – LMS)
• Σύστημα Διαχείρισης Χρηστών (User Management System)
• Σύστημα Βάσης Δεδομένων (Database)
• Σύστημα Φιλοξενίας (Hosting)
• Σύστημα προστασίας από επιθέσεις Distributed Denial of Service (DDoS) και βελτιστοποίησης ταχύτητας μέσω Caching

Με τον διαχωρισμό της πλατφόρμας στα παραπάνω διακριτά σημεία επιτυγχάνεται ευκολότερη προσαρμογή στις τελικές απαιτήσεις του έργου.

Εργαλεία Υλοποίησης Πλατφόρμας

Τα εργαλεία και τα λογισμικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για την υλοποίηση της πλατφόρμας παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

Το σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (Content Management System - CMS) WordPress παρέχει τη δυνατότητα εύκολης διαχείρισης των πληροφοριών του συστήματος της πλατφόρμας πληροφόρησης και ενημέρωσης.

Καθίσταται δυνατή η προσθήκη, διαγραφή και η λεκτική και εικαστική μεταβολή του περιεχομένου με τρόπο απλό στην κατανόηση από χρήστες με μη τεχνικές γνώσεις και δεξιότητες, με την χρήση ενός συμβατού περιηγητή ιστού (Web Browser). Η υλοποίηση έχει πραγματοποιηθεί με την έκδοση 6 του WordPress.

Ως εξυπηρετητής ιστού χρησιμοποιείται ο εξυπηρετητής εφαρμογών NGINX. Ο NGINX έχει εγκατασταθεί στο ανοικτού κώδικα λειτουργικό σύστημα Linux (συγκεκριμένα, το Ubuntu Server 22.04 Linux Distribution).

Τα δεδομένα των πλατφορμών αποθηκεύονται στην σχεσιακή βάση δεδομένων MySQL, η οποία αποτελεί την πλέον διαδεδομένη (παγκοσμίως) ανοικτού κώδικα βάση δεδομένων.

Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου

Το WordPress CMS είναι ένα ελεύθερο και ανοικτού κώδικα λογισμικό για την εύκολη ανάπτυξη διαδικτυακών εφαρμογών και πλατφορμών. Ενσωματώνει στοιχεία όπως έναν φιλικό προς τον χρήστη What You See is What You Get Editor (WYSIWYG) που επιτρέπει την εύκολη και γρήγορη ενημέρωση του περιεχομένου του ιστοτόπου. Υποστηρίζει την εύκολη ανάρτηση ανακοινώσεων και στατικών σελίδων και αντικαθιστά την ανάγκη χρήσης κώδικα HTML, CSS και JavaScript.

Εικαστική Σχεδίαση Περιεχομένου

Ως πρόσθετο εικαστικής δημιουργίας έχει χρησιμοποιηθεί το Elementor. Το Elementor αποτελεί ένα εκ των πλέων διαδεδομένων πρόσθετων εικαστικής διαχείρισης ιστοτόπων παντός μεγέθους όπου, με έναν γρήγορο και απλό τρόπο, επιτρέπει στον διαχειριστή της σελίδας να διαχειριστεί την εικαστική δομή και συνοχή στατικών σελίδων.

Εξυπηρετητής Εφαρμογών Ιστού

Ο εξυπηρετητής διαδικτυακών εφαρμογών NGINX αποτελεί έναν από τους πλέον χρησιμοποιούμενους διακομιστές της αγοράς. Μέσω των διαθέσιμων επιπρόσθετων modules, μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες της εκάστοτε εφαρμογής.

Η εκτέλεση του κώδικα PHP του WordPress και του Moodle πραγματοποιείται μέσω του PHP FPM Module, το οποίο αποτελεί μία ξεχωριστή διαδικασία (Daemon) που εκτελείται στο παρασκήνιο. Σε αυτό γίνεται προώθηση του κώδικα προς εκτέλεση, και έπειτα από την εκτέλεση επιστρέφεται ο Server Side Rendered HTML κώδικας. Το PHP FPM υποστηρίζει παράλληλη εξυπηρέτηση χρηστών μέσω ανάθεσης του αιτήματος σε ξεχωριστό νήμα «εργάτη» (Worker Thread), ανά αίτημα.

Οι πλατφόρμες «εκτίθενται» μέσω ενός configuration file γνωστού ως Virtual Host (VHost). Έπειτα από την ταυτοποίηση της διεύθυνσης του αιτήματος γίνεται προώθηση του κώδικα στο PHP FPM Module, όπως προαναφέρθηκε, όπου γίνεται η εκτέλεση.

Σύστημα Διαχείρισης Βάσης Δεδομένων

Η MySQL είναι το πλέον διαδεδομένο σύστημα διαχείρισης σχεσιακής βάσεων δεδομένων ανοιχτού κώδικα, το οποίο μπορεί να χειριστεί μικρούς και μεγάλους φόρτους εργασίας με πολλαπλούς συνδεδεμένους χρήστες. H MySQL προσφέρει αποτελεί ένα εύκολο και ασφαλές περιβάλλον χρήσης που έχει ως στόχο την ταχύτερη διεξαγωγή των ερωτημάτων προς αυτό (queries), ενώ διαθέτει αποτελεσματική διαχείριση για την αποφυγή διαρροών μνήμης. Η MySQL υποστηρίζεται σε όλα τα γνωστά λειτουργικά συστήματα όπως Windows, macOS και Linux.

Διασύνδεση με Εξωτερικά Συστήματα

Προκειμένου στο μέλλον να επιτευχθεί διασύνδεση με πιθανά συστήματα τρίτων, η πλατφόρμα χρησιμοποιεί Web Services, χρησιμοποιώντας αρχιτεκτονική Representation State Transfer (REST API). Μέσω των άνωθεν web services υποστηρίζεται η ανταλλαγή δεδομένων στην μορφή JSON (JavaScript Object Notation).

Σύστημα Προστασίας από Επιθέσεις DDoS και Caching

Προκειμένου οι πλατφόρμες να είναι προστατευμένες από κακόβουλες επιθέσεις άρνησης εξυπηρέτησης (Distributed Denial of Service - DDoS), χρησιμοποιείται το CloudFlare (https://cloudflare.org/) ως εξυπηρετητής ονομάτων τομέα (Domain Name System Server – DNS Server). Το Cloudflare, μέσω ενός ειδικά σχεδιασμένου διακομιστή μεσολάβησης (Proxy

Server), χρησιμοποιεί μηχανική μάθηση, αναγνώριση αιτημάτων και άλλες τεχνολογίες για την αναγνώριση κακόβουλων επιθέσεων και την αποτροπή τους.

Με αυτό τον τρόπο, η πραγματική διεύθυνση IP του διακομιστή δεν εκτίθεται ποτέ και έτσι πρέπει όλα τα αιτήματα (HTTP Requests) να περνάνε από τον Proxy Server της CloudFlare, όπου και γίνεται ο έλεγχος και αν απαιτείται, η αποτροπή της επίθεσης.

Επίσης γίνεται προσωρινή αποθήκευση (Caching) των στατικών στοιχείων της πλατφόρμας (αρχεία HTML, CSS, JS) και γίνεται εξυπηρέτηση μέσω του δικτύου εξυπηρέτησης περιεχομένου (Content Distribution Network - CDN) της CloudFlare προκειμένου να γίνει ταχύτερη και να ελαττωθεί το αχρείαστο φορτίο στον διακομιστή.

Καινοτομία λύσης

Οι εμπορευματικές μεταφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) συνοδεύονται από μεγάλο όγκο πληροφοριών που ανταλλάσσονται μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Σήμερα, στις πολυτροπικές και διασυνοριακές μεταφορές στην ΕΕ, το 99% των πληροφοριών αυτών εκτυπώνεται σε προτυποποιημένα έγγραφα. Η ψηφιακή ανταλλαγή πληροφοριών (digital information exchange) έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των μεταφορών, ενώ παράλληλα αναμένεται να προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη. Ωστόσο, παρατηρείται χαμηλός βαθμός υιοθέτησης των σχετικών ψηφιακών λύσεων. Αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο κατακερματισμένο περιβάλλον των Τεχνολογιών Πληροφορικής (ΤΠ) που χαρακτηρίζεται από πληθώρα μη διαλειτουργικών συστημάτων και λύσεων για την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών και εγγράφων μεταφορών. Για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν κανονισμό για τις ηλεκτρονικές πληροφορίες εμπορευματικών μεταφορών (Electronic Freight Transport Information - eFTI). Κεντρικός στόχος είναι η συμμόρφωση των πλατφορμών που θα εξυπηρετούν τη διακίνηση των ηλεκτρονικών πληροφοριών των εμπορευματικών μεταφορών με συγκεκριμένες λειτουργικές απαιτήσεις που θα οδηγήσουν σε ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτειακών και οικονομικών φορέων αναφορικά με τη χρήση τους.

Η υλοποίηση του πακέτου εργασίας Π.Β1.2 έρχεται να καλύψει ένα κενό, αυτό της ενημέρωσης σχετικά με τις ηλεκτρονικές πληροφορίες εμπορευματικών μεταφορών. Στο δικτυακό τόπο που αναπτύχθηκε, τα ενδιαφερόμενα μέρη (διαμεταφορείς και πάροχοι υπηρεσιών εφοδιαστικής, μεταφορείς, τελωνεία και υπηρεσίες προστασίας των συνόρων, αποστολείς, πολιτειακοί φορείς, πάροχοι τεχνολογικών υπηρεσιών) μπορούν να βρουν βασικές πληροφορίες σχετικά με το μοντέλο των συστημάτων eFTI, δημοσιευμένες εργασίες που σχετίζονται με το θέμα, κείμενα νομοθεσίας, τεχνικές εκθέσεις, στοιχεία που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική των συστημάτων eFTI κ.ά. Με άλλα λόγια, ο δικτυακός τόπος αναμένεται να αποτελέσει ένα κομβικό σημείο πληροφόρησης για θέματα σχετικά με τα συστήματα eFTI.

Παράλληλα, το υποσύστημα κατάρτισης αναμένεται να προσφέρει γνώσεις και δεξιότητες στα ενδιαφερόμενα μέρη που θα παρακολουθήσουν τις ενότητες που θα προσφέρονται.

Ενημέρωση

Στόχος της ψηφιακής πύλης είναι η διασύνδεση, η επικοινωνία, η ενημέρωση και η παροχή πληροφόρησης στις αρμόδιες αρχές και τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο που σχετίζεται με την ανάπτυξη του eFTI, τις προδιαγραφές διασύνδεσης και διαλειτουργικότητας, οι οποίες θα εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι οποίες θα καθορίζουν λεπτομερείς κανόνες και διαδικασίες για την ανταλλαγή, πρόσβαση και επεξεργασία των πληροφοριών από τους εμπλεκόμενους, τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα για την ανταλλαγή των δεδομένων, τις λειτουργικές απαιτήσεις που θα ισχύσουν για τις πλατφόρμες eFTI.

Οι σχετικές ενότητες περιλαμβάνουν:

• Γενική ενημέρωση για ην ψηφιοποίηση των εμπορευματικών μεταφορών
• Λευκή βίβλο για τα συστήματα eFTI (ενημερωτικό έγγραφο, το οποίο εξηγεί τις αλλαγές που θα επιφέρει ο κανονισμός eFTI στην αγορά εμπορευματικών μεταφορών και τι επιδιώκει να επιτύχει)
• Βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής των συστημάτων eFTI
• Στοιχεία νομοθεσίας (νομοθετικές πράξεις που έχουν ψηφιστεί ή πρόκειται να ψηφιστούν σχετικά με το eFTI και το eCMR)
• Σχετικά έργα
• Τεχνικές αναφορές και επιστημονικά άρθρα σχετικά με τα συστήματα eFTI

Κατάρτιση

Η πλατφόρμα κατάρτισης αναπτύσσεται με την χρήση του Moodle (https://moodle.org/), το πλέον διαδεδομένο σύστημα διαχείρισης μάθησης (Learning Management System – LMS) παγκοσμίως. Το Moodle είναι ένα ελεύθερο και ανοιχτού κώδικα λογισμικό που στόχο έχει να καταστήσει εύκολη την εκμάθηση χρηστών πάνω σε όλων των ειδών τις τεχνολογίες και θέματα, μέσω χρήσης διαδραστικής μάθησης (interactive learning). Παρέχει μία πληθώρα δυνατοτήτων όπως ανάρτηση μαθημάτων και προβολή τους από τους εκπαιδευόμενους, προβολή της προόδου ολοκλήρωσης μαθημάτων και καταγραφή νέων ικανοτήτων που κατακτώνται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε μαθήματος.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση χρήσης, για το eFTI, το Moodle θα χρησιμοποιείται για την απόκτηση γνώσης των ενδιαφερομένων στο νομοθετικό, διαχειριστικό και τεχνολογικό πλαίσιο που απαιτείται για την εφαρμογή και συμμόρφωση του eFTI.

Ήδη, προσφέρονται τα προγράμματα κατάρτισης:

• Ανταλλαγή Ηλεκτρονικών Επιχειρηματικών Εγγράφων - Τεχνολογίες, Πρότυπα Και Πρακτικές
• Υλοποίηση έργων πληροφορικής – Βασικοί παράγοντες επιτυχίας και διοίκηση
• Ψηφιοποίηση των συνοδευτικών εγγράφων στις διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές.